(Text in Polish will follow)

On 28 October 2021, the ENCJ General Assembly gathered in Vilnius to discuss the position of the Polish National Judicial Council, the KRS, in the ENCJ.  

In September 2018 the ENCJ suspended the membership of the KRS and the KRS was stripped of its voting rights and excluded from participation in ENCJ activities. After that decision the ENCJ Board stayed in contact with the KRS and monitored the situation. The Board felt however that after the suspension no improvements in the functioning of the KRS have been noted. And in effect, the situation further deteriorated. Therefore the Board decided to propose to expel the KRS from the Association.

It is a condition of ENCJ membership, that institutions are independent of the executive and legislature and ensure the final responsibility for the support of the judiciary in the independent delivery of justice. 

The ENCJ has found that that the KRS does not comply with this statutory rule anymore. The KRS does not safeguard the independence of the Judiciary, it does not to defend the Judiciary, or individual judges, in a manner consistent with its role as guarantor, in the face of any measures which threaten to compromise the core values of independence and autonomy. 

Therefore today the ENCJ General Assembly voted to expel the KRS.

This is by no means a decision to celebrate. The KRS was one of the founding members of the network and their representatives to the network were very much respected and contributed highly to the work of the network, both in the Board and in the various ENCJ projects over many years.

The ENCJ has been set up to improve cooperation between, and good mutual understanding amongst, the Councils for the Judiciary and the members of the Judiciary of the European Union Member States. To exclude a Council from this cooperation is counterintuitive and is not a decision that has been taken lightly. For each of the Councils present here today who voted in favour, this is an act in defence of the ENCJ and the values it stands for such as Judicial Independence and the Rule of Law in Europe.

Councils for the Judiciary should support any judiciary which is under attack and do all they can to persuade the executive and legislature to support the action which they are taking in this regard. The prudent convention that judges should remain silent on matters of political controversy should not apply when the integrity and independence of the judiciary is threatened.  There is a collective duty on the European judicial community to state clearly and cogently its opposition to proposals from governments which tend to undermine the independence of individual judges or Councils for the Judiciary.

The ENCJ wants to make absolutely clear that it remains committed to defending the independence of the Polish Judiciary. The ENCJ will continue to cooperate with all the relevant stakeholders in order to defend and restore the independence of the Polish Judiciary as soon as possible. Once a Council for the Judiciary in Poland fulfils the requirement that it is independent from the Executive and Legislature, and actually supports the values of the ENCJ, the ENCJ will be happy to welcome any such Council back as a member.

 

Vilnius, 28 October 2021

 

 

W dniu 28 października 2021 r. członkowie i obserwatorzy Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ) spotkali się Wilnie podczas Nadzwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego, którego przedmiotem było dalsze członkostwo Krajowej Rady Sądownictwa (KRS) w ENCJ.

We wrześniu 2018 r., Europejska Sieć Rad Sądownictwa zawiesiła członkostwo Krajowej Rady Sądownictwa, w związku z czym polska KRS została pozbawiona prawa głosu i wyłączona z udziału w działaniach organizacji. Po zapadnięciu decyzji o zawieszeniu KRS, Zarząd ENCJ pozostawał w kontakcie z KRS i monitorował sytuację w polskim wymiarze sprawiedliwości. Zarząd ENCJ uznał jednak, że pomimo zawieszenia KRS w prawach członka Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa, nie odnotowano poprawy w sposobie funkcjonowania KRS.  Sytuacja uległa pogorszeniu. Dlatego też, Zarząd ENCJ podjął decyzję o wystąpieniu z wnioskiem o wykluczenie KRS ze Stowarzyszenia.

Warunkiem członkostwa w Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa jest niezależność organizacji krajowej od władzy wykonawczej i ustawodawczej; organizacja członkowska musi też gwarantować wsparcie dla niezależności sądownictwa.

ENCJ stwierdziła, że polska KRS nie przestrzega wyżej wymienionego przepisu statutowego. W obliczu działań zagrażających podstawowym wartościom – niezależności i autonomii wymiaru sprawiedliwości – KRS nie stoi już na straży niezależności sądownictwa: nie broni sądownictwa i indywidualnych sędziów w sposób zgodny z przewidzianą w Konstytucji rolą gwaranta. 

Dlatego dziś, podczas Nadzwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego, członkowie ENCJ zagłosowali za wykluczeniem KRS ze Stowarzyszenia.

Podjęta dzisiaj decyzja nie jest powodem do świętowania. Polska Krajowa Rada Sądownictwa była jednym z założycieli Sieci, a przedstawiciele poprzednich KRS byli przez lata bardzo szanowani i wnieśli wkład w pracę Sieci, zarówno w Zarządzie, jak i w realizowanych przez ENCJ projektach.

ENCJ została utworzona w celu poprawy współpracy i dobrego zrozumienia między radami sądownictwa oraz członkami wymiaru sprawiedliwości państw członkowskich Unii Europejskiej. Pozbawienie rady sądowniczej możliwości współpracy jest sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem i nie była to łatwa decyzja.

Każdy oddany dzisiaj przez zrzeszone Rady Sądownictwa głos za wykluczeniem KRS powinien być postrzegany jako działanie podjęte na rzecz obrony ENCJ i wartości, które reprezentuje, takich jak obrona niezawisłości sędziów i niezależności wymiaru sprawiedliwości oraz praworządności w Europie.  

Krajowe Rady Sądownictwa powinny wspierać każdy system wymiaru sprawiedliwości, który jest atakowany, i robić wszystko, co w ich mocy, aby przekonać władzę wykonawczą i ustawodawcę do poparcia działań, które podejmują w tym zakresie.  Zasada, wedle której sędzia powinien unikać wypowiedzi dotyczących kwestii politycznych, nie powinna mieć zastosowania, gdy zagrożona jest niezawisłość sądownictwa i integralność zawodu sędziego. Na europejskim środowisku sądowniczym spoczywa wspolny obowiązek wyrażenia w sposób jasny i przekonujący sprzeciwu wobec rządowych propozycji zmian, które zagrażają niezależnosci rad sądownictwa i niezawisłości każdego sędziego.

ENCJ pragnie podkreślić, że podtrzymuje swoje zobowiązanie do obrony niezależności polskiego wymiaru sprawiedliwości. ENCJ będzie nadal kontynuować współpracę ze wszelkimi zainteresowanymi stronami w celu obrony i przywrócenia niezależności polskiego wymiaru sprawiedliwości tak szybko, jak to możliwe. Po spełnieniu przez polską Radę Sądownictwa wymogu niezależności od władzy wykonawczej i ustawodawczej oraz obowiązku wspierania wartości, które reprezentuje ENCJ, Europejska Sieć Rad Sądownictwa z radością powita z powrotem polską Radę jako członka sieci.

Wilno, 28 października 2021